Het jaar 893, het was bijna Sint Jan. Een vermoeide pelgrim keerde terug uit het Heilige Land met onder zijn arm een prachtig zilveren kistje. In dit kistje zouden stukjes van de beenderen van Johannes de Doper, ofwel Sint Jan, hebben gezeten. Het werd bijna donker en de man haastte zich om op tijd terug te zijn in Laren, maar hij verdwaalde.
Overval
In het maanlicht zag hij een heuvel die hij beklom om te kijken of hij iets herkenbaars zag. Op dat moment sloeg het noodlot toe… Twee rovers sprongen tevoorschijn, sloegen de man dood en namen zijn mooie kistje mee. De inhoud ervan deerde ze niet en dus gooiden ze het weg. Het lichaam van de arme pelgrim begroeven ze onder een laag zand.
De ochtend erna kuierde een herder met zijn kudde over de hei en zag iets merkwaardigs. In het zand lagen de beenderen van Sint Jan die een vreemde gloed afgaven. De herder wilde de stukjes oprapen, maar dit lukte niet.
Mis
Het nieuws ging als een lopend vuurtje en op Sint Jansdag verzamelden zich hordes mensen op de hei om de bijzondere vondst te bekijken. Onder hen ook een man die zich de pelgrim herinnerde die hij onderdak had gegeven. Die had hem verteld over het doosje en welke bijzondere relikwieën hierin zaten. De pastoor droeg meteen een mis op en als bij een wonder kon men het gebeente toen oprapen. Later werd na een flinke regenbui ook het lichaam van de pelgrim gevonden. Boven op het heuveltje bouwden de dorpelingen een kapelletje om Sint Jan te eren. De pelgrim begroeven ze in de heuvel. Deze plek zou het huidige Sint Janskerkhof zijn.
Nog altijd trekt ieder jaar rond 24 juni (Sint Jansdag) een processie van de Sint Jansbasiliek naar het Sint Janskerkhof om daar de eucharistie te vieren.
Doodwegen
Het Sint Janskerkhof was eeuwenlang één van de belangrijkste plekken om de doden te begraven. Vanuit dorpen uit de hele omgeving liepen over de hei kaarsrechte paden richting het kerkhof. Dit zijn de zgn. doodwegen waarover de dorpelingen hun dierbaren naar de laatste rustplaats brachten. Een aantal van deze doodwegen is nog steeds goed zichtbaar.
(Foto’s: Lennart Vrielink. Bronnen: Volksverhalen uit Utrecht en het Gooi, samenesteld door Willem de Blécourt, Gooise legenden, door Henk de Weerd, Bijzonder Nederland), www.sintjanskerkhof.nl)
