Dan toch: het spook van Volendam

Volendamse spoken, tot voor kort kenden we ze niet. Geen idee of dat veroorzaakt wordt door schaarste of de angst erover te spreken. Maar afgelopen week stuitten we dan toch bij toeval op een echt Volendams spook.De hoofdrol is uiteraard weggelegd voor een bonkige visser, de 19^e-eeuwse Jan Pol. Na een leven van hard werken voelde hij in 1862 zijn einde naderen.  Ondanks het zwakke lijf hoopte hij nog een paar maanden in leven te blijven. Dat jaar was namelijk cruciaal voor de katholieke Volendammers.

Tweederangs burgers

Jarenlang moesten zij hun geloof belijden in de kerk in Edam, alwaar zij behandeld werden als tweederangs burgers. Edammers hadden een zitplaats, de Volendammers moesten maar staan. Na een flinke strijd kreeg het vissersdorp in 1860 eindelijk een eigen katholieke kerk, de Sint-Vincentiuskerk. Begraven gebeurde nog wel in Edam. Twee jaar later zou dan ook een gloednieuwe katholieke begraafplaats worden geopend. Dé plek waar Jan Pol ter aarde wilde gaan. Helaas bleef hij niet lang genoeg in leven om de opening  van het ´nieuwe graf´ mee te maken. En dus kreeg deze Volendammer visser zijn laatste rustplaats in Edam.

Spook!

Niemand hield echter rekening met de oersterke wil van Jan. Over zijn graf heen ging hij spoken in zijn eigen huis. Hij joeg zijn familie de stuipen op het lijf, tot zijn vrouw besefte wat er aan de hand was. Jan vond geen rust zolang hij daar in Edam lag.

Grafschennis

Drie maanden na zijn dood werd de nieuwe begraafplaats geopend en Jans familie smeedde een plan. Op een donkere, mistige nacht zouden ze zijn lichaam opgraven. Niemand mocht iets zien want het plegen van grafschennis werd zwaar bestraft. Op een nacht waren alle omstandigheden perfect en in de duisternis toog de familie Pol richting Edam om Jan uit zijn graf te lichten. Met grote voorzichtigheid sjouwden ze hem terug naar zijn geliefde Volendam. Uiteraard bleef de nachtelijke wandeling niet onopgemerkt, maar niemand dorste wat te zeggen. Doodsbang was men voor de streken van het spook.

Eindelijk rust

En zo lag niemand de familie ook maar een strobreed in  de weg. Jan kreeg het zo gewenste graf in zijn geboortegrond en daarmee is dit spookverhaal te einde. Wij zijn erg benieuwd of er nadien ook nog andere spookverschijningen in Volendam zijn geweest.

Met dank aan Wim Keizer van het Volendams Museum.