Sint Nicolaas is een man van wonderen, de meest fantastische verhalen doen over hem de ronde. Bij geboorte al was hij een klasse apart. Tijdens zijn eerste badje stond baby Nicolaas plots rechtop in de waskom om de Heer te danken dat hij geboren was. Hij hield dit maar liefst twee uur vol. Nicolaas was zelfs zo’n vrome baby dat hij op vastendagen maar één maaltijd nam. Deze moest uit de rechterborst van zijn moeder komen.
Ware held
Op latere leeftijd werd hij gewijd tot priester en daarna tot bisschop van Myra (in het huidige Turkije). Na zijn dood ontstonden allerlei verhalen over heldendaden die Sint Nicolaas ooit verrichtte. Zo schoot hij drie ter dood veroordeelde generaals te hulp door in een droom van keizer Constantijn te verschijnen en hem te bevelen de mannen vrij te laten.
Ook drie maagden, de dochters van een straatarme edelman, behoedde hij voor een naar lot. Hun vader wilde de meisjes de prostitutie insturen om zo dan maar geld te verdienen, maar Sint Nicolaas strooide drie nachten aaneen goudstukken door het slaapkamerraam van de meisjes.
Een ander drietal had ook geluk met de tussenkomst van de heilige Nicolaas. Drie jongens waren op reis naar Athene en stopten bij een herberg om iets te eten. De herbergier dacht dat ze veel geld hadden en vermoordde ze. Om van de lijken af te komen sneed hij de boel in stukken en stopte het vlees in pekelvaten. Sint Nicolaas kwam later in de herberg en bracht het drietal op wonderbaarlijke wijze weer tot leven.
Wodan
Er kleven tal van symbolen en tradities aan Sinterklaas waarvan vaak beweerd wordt dat die hun wortels hebben in de verering van de Germaanse god Wodan. Zo zou Amerigo, de trouwe schimmel van Sinterklaas, gebaseerd zijn op Sleipnir, de achtbenige hengst van Wodan. Ook zouden de twee raven van Wodan, Huginn en Muninn, de eventuele inspiratiebron zijn voor Zwarte Piet. Dat het Sinterklaasfeest Germaanse wortels zou hebben is echter een 19e-eeuws verzinsel.
Geschrapte heilige
Wist je trouwens dat Sint Nicolaas zo’n 45 jaar geleden van de officiële heiligenlijst van het Vaticaan is geschrapt? Daarom sluiten we af met de Sinterklaasherinnering van Piet Diemeer uit Heemskerk. Uit zijn jeugd, toen Sint Nicolaas gewoon nog heilig was…
‘Kinderschrik nummer één. Dit was Sinterklaas vergezeld met z’n Pieten. “Wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is de roe.” De Pieten van Sinterklaas waren eigenlijk een soort boemannen. Was je stout geweest dan ging je over de knie en kreeg je een pak rammel met de roe. Daarna ging je in de zak mee naar Spanje en eenmaal daar ging je door de moppiesmolen (pepernotenmolen). Al het kwaad stond aangetekend in het Grote Boek. Als je bij hem moest komen, moest je hem de bisschoppelijke groet brengen. Je ging voor hem op de knieën en vroeg hem om zijn hand waarna je de ring die hij over zijn handschoen droeg moest kussen. Daarna vertelde Sinterklaas wat je het afgelopen jaar goed en fout had gedaan. Als je iedere dag voor schooltijd naar de kerk was geweest kreeg je een mooi kerkboek met goud erop. En als de goedheiligman je goed gezind was, mocht je nog even de staf vasthouden.’
Bronnen: lezing ‘Speurtocht naar Sinterklaas’ van Jan Wasmus, Piet Diemeer, ‘Wie de koek krijgt, wie de gard’ van Ed van Eeden. ‘Is Sinterklaas de Germaanse god Wodan?’ kunst-en-cultuur.infonu.nl, Meertens Instituut, met dank aan Theo Meder).